کد خبر: 40366
ف
سیل و کشف المحجوب جامعۀ ایرانی/ واقعیتی که در حال زیستنش هستیم
تابلوهای زیبایی که سیل امکان ظهور و درخشش‌شان را فراهم کرد، واقعیت‌هایی است که در لحظات و سلول‌های حیات اجتماعی ما جریان دارد و ادامۀ حیات را ممکن می‌کند.

به گزارش ثریا سیل مهیب در چند استان کشور تا کنون جان دهها نفر از هموطنان ما را گرفته و در زندگی صدهاهزار از آنان نیز اختلالی بزرگ به وجود آورده است. چه بسیار یادگارها که در هجوم بی رحم سیل مفقود شده و چه فراوان اندوخته‌های عمری قناعت و سخت کوشی که در چشم بر هم نهادنی بر آب رفته است. فاجعۀ بزرگ، آن هم در این عمق و گسترۀ بزرگ ملی، ما اهالی «صنعت تولید کلام» را قبل از هر چیز به سکوت فرا می‌خواند. در برابر فاجعه و رنج‌های جانکاه آن زیاده گویی نباید و نمی‌توان کرد. زمانی لازم است تا خشم و سرکشی طبیعت فرونشیند، قلب‌هایی که با عدد ورودی و خروجی سد دز و کرخه به تپش می‌افتند آرام گیرند، سیل‌بندها به محل بازی گرگم به هوای کودکان بدل شوند، خشت‌ها و ستون‌های سست شده از نو استوار گردد و هر کس به سهم و نوبۀ خود در تدارک و جبران خسارات قدمی بردارد. وانگهی فرصت برای سخن گفتن از سیل و سبب و اسباب و سرشت و ماهیتش بسیار خواهد بود. اما صرفاً برای توجه به واقعیت مهمی که در حال زیستنش هستیم و نشانه‌گذاری آن تا زمانی در فرصت بهتر موضوع توجه و تأمل اهل دانش و اندیشه قرار گیرد، از این اشارت کوتاه ناگزیرم.

هرچند سیل فروردین گل و لای را به خانه و کاشانۀ اهالی شریف پلدختر آورد، ولی نباید از خاطر برد که گل و لای و غبار و رسوب فراوانی را نیز از پیش چشمان نظاره‌گر و از روی عینک‌های تحلیل ما زدود و شست و با خود به دریا برد. گویی این پوشش غلیظ گل و رسوب باید کنار می‌رفت تا جامعۀ ایرانی، همان که بسیاری از اساتید و بزرگان «صنعت تولید کلام» سرمایۀ اجتماعی آن را تحلیل رفته و صدر تا ذیلش را در سیطرۀ «سوژۀ نولیبرال» معرفی می‌کنند، باطن و سیرت خود را باز بنماید.

طی سه هفتۀ اخیر تابلوهای زیبایی از واقعیت‌های ساری و جاری در متن حیات اجتماعی ایرانیان را به چشمان خود دیده ایم: همبستگی و تعاون خودجوش زن و مرد و پیر و جوان روستایی که در ساخت سیل‌بند برای حفظ مسکن و دیار خود مشارکت می‌کنند، آگهی‌های پرشمار شهروندان شیرازی –و حتی هتل‌ها و مهمانسراهایی که به عنوان یک بنگاه سوداگرانه باید از منطق بازاری تبعیت کنند- برای اسکان رایگان مسافران و آسیب دیدگان سیل، حضور پررنگ دانشجو، پاسدار، کاسب، کارمند و کشاورز داوطلبِ جهادی درپل‌دختر برای امداد و پاکسازی شهر از گل و لای، شرافت سرباز وظیفۀ گمنامی که مرخصی چند روزۀ خود را وقف حضور در مناطق آسیب دیده و کمک رسانی می‌کند، بلندنظری اهالی روستای لرنشین که با اعلام بی‌نیازی از دریافت مواد غذایی خودداری کرده و آدرس روستای نیازمند دیگری را می‌دهند، یزله و شادمانی شورانگیز جوانان عرب حمیدیه که پس از چند روز کار طاقت فرسا موفقیت خود در جلوگیری از پیشروی سیل را به طور جمعی جشن می‌گیرند و ده‌ها نمونۀ دیگر، تابلوهای زیبا و ماندگاری است که از سیل فروردین، با همۀ تلخی‌ها و رنج‌ها و خسارت‌های آن، برای ما به یادگار خواهد ماند.

مطلب اما این است که اگر این تصاویر را صرفاً حاکی از واکنش‌هایی خاص و استثنایی به واقعه‌ای خاص و استثنایی تلقی کنیم و در واقع از این طریق آنها را از چارچوب ارزیابی و محاسبه‌مان دربارۀ واقعیت جامعۀ ایران خارج سازیم، ره به خطا برده ایم. در واقع، این کشف المحجوب زیبایی‌هایی است که در زندگی اجتماعی ما جریان دارد و اغلب ما همچون ماهی که از آب غفلت دارد، نسبت به آن متذکر نیستیم. رسانه‌ها و گزارش‌ها و گفتگوهای ما آکنده از خبرهای بد و تصویرهای تیره است و عموم اصحاب تحلیل و تبیین بر اساس این تصویرهای تیره و تار –که البته بخشی از واقعیت هستند- ارزیابی‌ها و تبیین‌هایی از وضع موجود ارائه می‌دهند که عموماً به کلیدواژه‌هایی چون بحران، اضمحلال، فروپاشی و … می‌انجامد. از خود نمی‌پرسیم که اگر واقعیت‌ها سرتاسر این همه تیره و تار است، پس چرا ما در این محیط سخت و پرتهدید و پر مسأله پاییده ایم؟ چرا مانده ایم؟ چرا دوام آورده ایم؟

پاسخ در کشف المحجوبی است که سیل فروردین صورت داد. تابلوهای زیبایی که سیل امکان ظهور و درخشش‌شان را فراهم کرد، واقعیت‌هایی است که در لحظات و سلول‌های حیات اجتماعی ما –نه فقط در این موقعیت بحرانی خاص- جریان دارد و ادامۀ حیات را ممکن می‌کند، اما چون به چنگ عدد و رقم و تحلیل در نمی‌آید و ارزش خبری و لایک‌خور بالایی ندارد، عموماً راهی به «سمع و نظر» و ذهن ما نمی‌یابد.

مقصود آن نیست که چشم بر داده‌هایی که از ضعف‌ها و آسیب‌ها، مثلاً کاهش اعتماد و تعاون عمومی، حکایت دارد ببندیم و یا رشد و گسترش منطق بی‌رحم بازار و کالایی‌سازی روابط اجتماعی را نادیده بگیریم. اما فقط لازم است که در کوبیدن چکش بر روی میز و صدور حکم نهایی در باب وضع کنونی جامعۀ ایران چندان عجله نکنیم و خصوصاً فرصت سیل را در نمایان ساختن آنچه که معمولاً مشهود و دیدنی نیست، به راحتی از کف ندهیم.

منبع: مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

به تشکل‌های دانشجویی گرنت اعطا می‌شود

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار می‌شود

اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود

پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه‌ها قانونی است

جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد

کتاب چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد

رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود

انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزش‌های جهانی

آدرخش و رقص فانتوم‌ها در نمایشگاه کتاب طنین می‌اندازد

مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد

ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است

حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک

انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری

رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد

طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است

بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام

حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرح‌های حوزه اینترنت کوانتومی

کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا

هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد

جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر

۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام می‌شوند

کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد

بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی

جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران می‌آید؟

خودروی جدید که شبیه گربه‌ها ساخته شده است+عکس

خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس

بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی

تمدید مهلت ثبت‌نام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی

خدمات رایگان دندان‌پزشکی برای دانش‌آموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی

موافقت با افزایش حق‌الزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان

دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه

تصویب نقشه راه اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان

طحان‌نظیف: قانون اساسی به کلاس‌های درس برده شود

احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان

تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین

اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد

حمله خشونت‌آمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا

آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد

ثبت‌نام پشت کنکوری‌ها جهت ترمیم نمره آغاز شد

دانشگاهیان کشور باید با شبکه‌سازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند

برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی

آزمون مجدد برای کنکوری‌های زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار می‌شود

چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس

موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس

ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس

سلاح قدیمی و کوچک اوکراینی‌ها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس

سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟

تعرفه وحشتناک جی‌میل با هوش مصنوعی اعلام شد

علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی

بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس

مسئله جدی امروز، زیست‌جهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است

ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد

ویژگی‌های خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس

این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمی‌دهد+عکس

داوطلبان متقلب دستگاه‌های جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال

فراخوان ثبت پرسش‌نامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی

دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند

پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی

برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم

واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حق‌التدریس‌ها تا ۲ هفته دیگر

چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو

مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد

وعده صادق نتیجه دانشگاه‌های ما است

۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند

اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد

گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول می‌شود

همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمی‌شود و سالم می‌ماند+عکس

خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند

کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی

اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس

تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس

داخل ساختمان‌های عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس

نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد

بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس

همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمی‌شود و سالم می‌ماند+عکس

سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟

این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمی‌دهد+عکس

نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد

سلاح قدیمی و کوچک اوکراینی‌ها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس

چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس

رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس

هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون

ویژگی‌های خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس

رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سی‌سی ساخته محققان ایرانی+عکس

موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر

تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است

گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟

گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول می‌شود

ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس

پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید

نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس

تعرفه وحشتناک جی‌میل با هوش مصنوعی اعلام شد

ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

داخل ساختمان‌های عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس

برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنک‌تر می‌کند+عکس

فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد

ایمیل حمایتی روسای دانشگاه‌های ایران به دانشگاه‌های آمریکا

چگونه از تهران به گرگان برویم؟

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

دانشگاه‌ها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستاده‌اند